Materiał dowodowy

Materiał dowodowy
Przemyśl, Mołodycz, Werchrata, Lublin
Akcja performatywna w przestrzeni

Materiał dowodowy zalega w aktach sprawy nr II K 599/17 z zarzutu 195 par. 1 KK i in. Jest nią rozdarta męska, tradycyjna ukraińska koszula, tzw. wyszywanka. Dowód rzeczowy. Ślad. 

Rozerwany materiał koszuli zaświadcza o stanie społecznym, w którym błędnie odczytana symbolika koszuli wznieca nieproporcjonalny gniew. Rozerwana koszula jest rozerwanym dialogiem. Publiczne odarcie, w obecności kamer i gapiów to bezwstydne obnażenie wypieranych podziałów.  

Performance — publiczne zszywanie materiału koszuli — tylko z pozoru jest niemym aktem. To próba otwartego zadania pytań o ten i inne materiały dowodowe — zdewastowane cmentarze, ataki na tle narodowościowym, mowę nienawiści. Wszystkie one w debacie publicznej pozostają oderwanymi od siebie sytuacjami. Tymczasem wspólnie tworzą okrutną diagnozę współczesnej Polski i stanu polsko-ukraińskiego nie-dialogu, w którym powracające narracje historyczne niweczą wszelkie możliwe próby porozumienia. 

Akt zszycia jest gniewem. Jest pytaniem o rozerwaną więź społeczną. Jest wreszcie próbą wskazania nowej, bliskiej perspektywy, w której materiały dowodowe stają się namacalne, a przez to wskazują, że aby zobaczyć faktyczne zniszczenia, trzeba podejść bliżej. Obserwując z daleka, możemy jedynie żywić nadzieję że to, co widzimy jest tym, co widzimy. 

Czas nie jest przypadkowy — 100-lecie niepodległości Polski wydaje się dobrym momentem, aby zapytać o wartości, na jakich budujemy wspólnotę. I wobec sąsiadów z mniejszości i wobec sąsiadów zza nadbużańskiej miedzy. 

KIEDY
Performance „Materiał dowodowy” odbędzie się w trzech miejscach:

• 8 listopada na ulicy Słowackiego w Przemyślu (na przystanku), w godz. 15-17.
• 9 listopada na cmentarzu w Mołodyczu, przy zdewastowanym ukraińskim pomniku, w godz. 10-11.
• 9 listopada na cmentarzu w Werchracie przy zdewastowanym ukraińskim pomniku, w godz. 12-13.
• 10 listopada, Lublin pod Urzędem Wojewódzkim, w godz. 12-14.

 

KTO
Anna Dąbrowska – animatorka społeczna, aktywistka na rzecz praw człowieka. Od jesieni 2016 roku pracuje w Przemyślu z polskimi i ukraińskimi mieszkańcami. 

TŁO
W 2015 i 2016 roku, w kwietniu i czerwcu na Podkarpaciu doszło do zniszczenia kilku pomników i upamiętnień ukraińskich, w tym na cmentarzach greckokatolickich w Mołodyczu i Werchracie. Sprawców nigdy nie złapano. 

W czerwcu 2016 roku, podczas corocznej procesji na wojenny cmentarz ukraińskich w Pikulicach pod Przemyślem doszło do brutalnego zatrzymania procesji. Jednemu z zaatakowanych uczestników zdarto koszulę wyszywaną tradycyjnym ukraińskim haftem, zelżono, naruszono nietykalność cielesną. Od roku przed Sądem Rejonowym w Przemyślu toczy się proces. Na ławie oskarżonych zasiada 19 mężczyzn. 

Od kilku miesięcy Wojewoda Lubelski posługuje się mową nienawiści pomawiając działaczy mniejszości ukraińskiej w Polsce. 

___________________

 

Reportaż z performancu do obejrzenia tutaj.

O performancie na stronie zbruc.eu